Historia

W związku z potrzebami religijnymi wyznawców prawosławia rosyjskie władze zaborcze udzieliły zgody na przejęcie dawnego katolickiego kościoła Benedyktynek w Radomiu. Wkrótce jednak okazało się, że świątynia ta jest zbyt mała. Po okresowym korzystaniu z tymczasowego pomieszczenia zdecydowano się na budowę nowej cerkwi w centrum Radomia, którą wznoszono w latach 1897–1902 wg projektu budowniczego Rudolfa Meyera z Radomia. Poświęcił tę cerkiew abp lubelski Herman. Została ona zniszczona i ograbiona przez wojska austriacko-węgierskie w lipcu 1915 r., a po I wojnie światowej przeznaczono ją na katolicką świątynię garnizonową Wojska Polskiego. Nabożeństwa katolickie wprowadził od 1918 r. pierwszy kapelan wojskowy ks. Jan Koziński. Dla zorganizowanego garnizonu bp Marian Ryx w obecności Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego poświęcił nowy sztandar wojskowy 19 VIII 1923 r. Kolejny kapelan Garnizonu Radom ks. Bronisław Wyganowski zainicjował przebudowę cerkwi na kościół katolicki wg projektu arch. Kazimierza Prokulskiego. Miało to wielkie znaczenie dla repolonizacji oblicza miasta. Parafia pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika została erygowana 18 I 1927 r. przez biskupa polowego Stanisława Galla. Kościół restaurowano w latach 1925–1930. Bp Gall dokonał dedykacji kościoła 5 X 1931 r. Podczas II wojny światowej Niemcy zamienili dolny kościół na schron, a w górnym były sprawowane nabożeństwa przez kapelanów niemieckich, księży wcielonych do wojska i rektora ks. Henryka Sorbjana. W 1939 r. rektorem tego kościoła był bł. ks. Bolesław Strzelecki. Po wojnie kościół stracił charakter garnizonowego, gościł często kombatantów na specjalnych nabożeństwach. Żywe były też nabożeństwa dla radomian z okazji rocznic Konstytucji 3 Maja i innych uroczystości religijno-patriotycznych. Od 1989 r. kościół znów zaczął pełnić funkcję garnizonowego. Biskup polowy gen. Sławoj Leszek Głódź na nowo erygował parafię 21 I 1993 r. Kościół zbudowany jest na planie krzyża, wg układu bizantyjskiego, ale w formie neobarokowej, jest dwupoziomowy. Posiada nawę główną i dwie boczne. Nad nawą góruje kopuła. Fronton świątyni jest bogaty architektonicznie. Portyk ma cztery wysokie kolumny. W niszach od strony frontonu umieszczono figury św. Stanisława i św. Wojciecha – jest to dar podoficerów 72 pułku piechoty. Z tyłu kościoła znajduje się figura Chrystusa dźwigającego krzyż (nawiązująca do wzoru rzeźby sprzed kościoła pw. Świętego Krzyża w Warszawie), stanowiąca dar banków radomskich. Poświęcił ją bp Włodzimierz Jasiński w czasie I Kongresu Eucharystycznego Diecezji Sandomierskiej w Radomiu, 26 VI 1932 r.

Zródło: https://diecezja.radom.pl/radom-kosciol-pw-sw-stanislawa-bp-m-parafia-garnizonowa/