4 kwietnia br., na Cmentarzu Komunalnym Firlej odbyły się uroczystości upamiętniające masowe egzekucje wykonywane przez okupantów na ludności polskiej i żydowskiej.
W uroczystych obchodach udział wzięli przedstawiciele władz rządowych i samorządowych, zastępca dyrektora w Departamencie Edukacji, Kultury i Dziedzictwa Paweł Dycht, Zastępca Dowódcy 42. Bazy Lotnictwa Szkolnego płk Mirosław Cenkiel, służby mundurowe, kapelani Ordynariatu Polowego, kombatanci oraz lokalna społeczność. Podczas uroczystości swój program zaprezentowali uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Radomiu, mówiący o zbrodni, jaka została dokonana w tym miejscu, przedstawili również wspomnienia naocznych świadków zbrodni. Na koniec mjr Andrzej Kalisiak odczytał Apel Pamięci, Kompania Honorowa 42. Bazy Lotnictwa Szkolnego oddała salwę honorową, następnie przedstawiciele 42. BLSz oraz poszczególne delegacje złożyły hołd zamordowanym składając wieńce i zapalając znicze.
Do pierwszej masowej egzekucji na Firleju doszło 4 kwietnia 1940 roku. Niemcy rozstrzelali wtedy 145 chłopów pochodzących ze wsi Gałki, Gielniów oraz Mechlin, którzy udzielili pomocy oddziałom majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. W maju 1940 roku rozstrzelano około 3500 osób: cywilów, żołnierzy, nauczycieli, partyzantów, rolników, potem było jeszcze wiele egzekucji. W 1945 roku odbył się zbiorowy pogrzeb, pochówek ofiar egzekucji, których według różnych źródeł było 12.000-15.000. Dla upamiętnienia tego miejsca ustawione zostały trzy drewniane krzyże oraz symboliczny grób z metalowym krzyżem i tablicą.
Tekst i fot.: Anna Kuna
